Co to są mitochondria?
Mitochondria to wyspecjalizowane struktury znajdujące się w każdej komórce ludzkiego ciała. Potocznie określane mianem„elektrowni” komórek odpowiadają za zaopatrywanie komórek w energię, niezbędną do zasilania wszystkich funkcji i procesów biochemicznych zachodzących w naszych ciałach. W wyniku oddychania komórkowego dzięki enzymom obecnym w błonach mitochondrialnych, wewnątrz mitochondriów powstaje ogromna ilość ATP, adenozynotrifosforanu – nośnika energii chemicznej używanej w metabolizmie komórki. Rola mitochondriów w zdrowiu i chorobach jest ogromna.
Za co odpowiadają mitochondria?
Efektywne mitochondria to optymalny stan zdrowia. Mitochondria ponadto:
odgrywają fundamentalną rolę w procesie starzenia i większości chorób związanych z wiekiem
zawierają własne DNA, które łatwo ulega uszkodzeniu, jest podatne na mutacje i ma ograniczoną zdolność do naprawy
odgrywają kluczową rolę w funkcjonowaniu wszystkich układów, w tym odpornościowego.
W miarę jak środowisko staje się coraz bardziej zanieczyszczone, pogarsza się jakość naszej żywności i wzrasta liczba przyjmowanych przez ludzi leków, pogarsza się także jakość naszych mitochondriów. Dobra wiadomość jest taka, że możemy wiele zrobić, aby to zmienić. Istnieją sposoby, w tym także zmiany stylu życia, które mogą być bardzo skuteczne we wspieraniu zdrowia i funkcji mitochondriów.
Jak wspierać zdrowie mitochondriów?
Mitochondria są szczególnie podatne na uszkodzenia oksydacyjne, niedobory składników odżywczych i toksyny środowiskowe.
Redukcja stresu oksydacyjnego
Stres oksydacyjny to sytuacja, w której ilość wolnych rodników tlenowych przekracza zdolność organizmu do ich neutralizacji. Nadmiarowe wolne rodniki wywołują zarówno uszkodzenia DNA, jak też uruchamiają prozapalne czy prokancerogenne ścieżki sygnałowe i sprzyjają nasileniu procesów starzenia. Aby redukować stres antyoksydacyjny należy dbać o odpowiednią dietę i profilaktycznie podchodzić do wszelkich stanów zapalnych, ale także – unikać szkodliwych czynników środowiskowych, które zwiększają w organizmie poziom tego typu stresu (dym tytoniowy, elektrosmog, szkodliwe promienie słoneczne).
Odpowiednia ilość kalorii i składników odżywczych
Mitochondriom służy unikanie cukru i przetworzonej żywności i dieta bogata w:
• Przeciwutleniacze
• Witaminy z grupy B
• Siarkę
• Tłuszcze
• Magnez
Są także badania, które wykazały, że na mitochondria korzystnie działa ograniczenie spożycia kalorii.
Systematyczna aktywność fizyczna
Zwiększenie liczby mitochondriów zapewnia energię, witalność i opóźnia procesy starzenia. Badania pokazują, że trening interwałowy o wysokiej intensywności w połączeniu z treningiem siłowym to dobry sposób na stworzenie nowych, ulepszonych mitochondriów. Dzieje się tak, ponieważ do wysiłku fizycznego mięśnie potrzebują zwiększonej ilości energii ATP wytwarzanej w mitochondriach.
Jednak, aby aktywność fizyczna rzeczywiście nam służyła, powinna być indywidualnie dopasowana. Źle dobrana, zbyt intensywna aktywność fizyczna może prowadzić do przeciążenia mitochondriów i poważnych uszkodzeń.
Wraz z wiekiem dochodzi do spadku jakości i aktywności mitochondriów, ale niezależnie od wieku, stan, w jakim są nasze mitochondria wpływa lub reguluje wiele kluczowych aspektów naszego zdrowia i tempa procesów starzenia. Spadek liczby zdrowych mitochondriów sprzyja uszkodzeniom na poziomie komórkowym, tkankowym i narządowym i przyspiesza starzenie.
Dbaj o swoje mitochondria! Nawet jeśli masz niekorzystne predyspozycje genetyczne, możesz je kontrolować, wybierając zdrowe odżywianie i styl życia.
